Deneyim Mağazacılığı ve Ticari Mekan Tasarımı

Artık Instagram ve diğer birçok sosyal medya uygulamalarından bile alışveriş yapma imkanımızın olduğu bu dijital dönemde online alışveriş hayatın vazgeçilmez bir parçası. Bir yandan e-ticaret sektörü büyüyor, diğer yandan hala mağazalardan alışveriş yapan kesim çoğunluğu oluşturuyor. Pazardaki rekabet gitgide arttıkça perakende dünyası tek bir tıklama ile ürün bulma ve satın alma kolaylığı sunan online alışveriş siteleri ile yarışmak için farklı çözümlere yöneliyor. Mağaza Tasarımında müşteri deneyimini önceleyen yaklaşımların önemi daha da artıyor. Deneyimsel mağazacılık adı verilen bu yeni konsept, online alışveriş ortamına göre ürünlerin daha iyi algılanması ve deneyimlenmesi fırsatını değerlendiriyor.

Ticari Mekan Tasarımı (Retail Design) Nedir?

İngilizce’de retail design adıyla bilinen, Türkçe’de perakende tasarımı, ticari mekan tasarımı veya ticari alan tasarımı olarak tanımlanan, birçok kişi için bir mağaza içerisindeki rafları, malzemeleri veyahut vitrini düzenleme şeklinden ibaret olabilir. Fakat, ticari mekan tasarımı sadece mağaza içi görseli olarak estetik ögelerle sınırlı kalmaz. Bu tasarımı iyi uygulayan bir işletme mağazanın estetik yönlerini ortada tutarken hem satışlarını artırır hem de mağaza alanından en iyi şekilde yararlanır. Estetik bir seçimden ziyade bir strateji olarak nitelendirilebilecek bu tasarım segmentinde amaç müşterilerin ilgisini çekmek ve marka kimliğini güçlendirmektir.

İdeal bir perakende mağaza tasarımı içerisinde öncelikle dikkat çekici bir vitrin tasarımı gelir. Bunlar dışında hem işletmenizin yapısına hem de hedef müşteri kitlenize göre bir mağaza tasarımına sahip olmak önemlidir. Mağaza, görsel tasarım unsurlarından olan renk (sıcak veya soğuk, ana veya ara), şekil (basit veya karmaşık) gibi özellikler kadar koklama, duyma ve dokunma duyularına da hitap etmelidir. Bunlar deneyimin bütünlüğünü oluşturur ve müşterinin yaşadığı duyguyu şekillendirirler.

Perakende Mağazacılıkta Deneyim Tasarımı

Birçok ürün artık dijital platformlarda da olduğu için, perakende mağaza tasarımında tüketicilerin aradığı ürünlere sahip olmak yeterli değil. Bundan dolayı perakende tasarım endüstrisi, özellikle online alışverişin cazibesiyle rekabet edebilmek için, “deneyim” konseptini öne çıkarmakta. Bu, mağazayı ziyaret eden, alışveriş etmek isteyen tüm müşterilere uygun ve tüm duyulara hitap eden bir atmosferin geliştirilmesi demek. Bu noktada deneyim tasarımı ön plana çıkmaktadır.

Müşteriler mağazadan içeri adım attığında sanki evlerindeymiş gibi bir atmosfer oluşturulmaya çalışılıyor. Müşteriler içeride ne kadar rahat hissederse harcadıkları zaman da aynı doğrultuda artıyor. Bu da markanın değerinin artması ve daha fazla ürün satılması demek. Günümüzde perakende dijital veya fiziki mağazacılıkta artık deneyim tasarımı ile tüketicinin karar alma süreçlerine pozitif etki etmek, iyi bir kullanıcı deneyimi (UX) yakalamak, marka bilinirliğini artırmak gibi parametreler, pazarlama alanında ön plana çıkmaktadır.

Peki yaratıcı bir deneyim mağazası tasarımı nasıl olmalı? Bu sorunun hazır şablon bir cevabı yok çünkü doğru cevap, markaların hedef kitlelerini göz önünde bulundurmayı gerektiriyor. Örneğin şu an sosyal medyanın alışveriş dahil birçok aktivitemizde olan etkisi yadsınamaz. Mağazalar da bundan payını alıp, sosyal medyada paylaşılabilecek bir alan tasarımı yapabilir. Bu tasarımlar özellikle Y kuşağı ve Z kuşağı diye adlandırılan günümüz gençlerinin ilgisini çekecektir. İlgi çekici fotoğrafların çekilmesi ve paylaşılması markanızın reklamına yardımcı olacak ve hedef kitleniz arasında bilinirliğinizi de arttıracaktır. Fakat müşteri kitleniz bu davranış alışkanlığı olan bir grup değilse, bu doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Her markanın iletmek istediği mesaj ve etkileşimde olduğu hedef kitleye özel tasarlanmış bir iletişim dili olmalıdır.

Mağaza içi tasarım dışında perakende mağaza tasarımı konusunda yapılabilecek bir diğer şey ise portatif mağaza (pop-up store) fikrine daha fazla yer vermek olabilir. İyi bir portatif mağaza, hem potansiyel müşterilere yeni bir kapı açar, hem de daimi kullanıcılara sınırlı bir süre için yeni bir deneyim sunar. Bu sayede hem markanız düşük maliyetlerle hedef kitleniz ile yeni etkileşim noktaları kurmasını sağlar, hem de marka imajınıza dinamik bir unsur katarak marka algınızın ve iletişiminizin bir parçası olur.

Ticari Mekan Tasarımı Endüstrisinde Neler Trendde?

Perakende dünyası yıllar içerisinde değişime uğradı. Eskiden mümkün olduğunca ürün göstermeye çalışan perakendeler şimdilerde mağaza tasarımı konusunda daha müşteri odaklı ve sofistike bir alışveriş deneyimi ile ön plana çıkıyor. 2020 yılında perakende tasarım endüstrisinin trendlerinden biri markayı ve marka değerini hikayeleştirmek ve müşterilere deneyim yoluyla sunmak.

Artık birçok perakende mağazası bir müşterinin mağazada geçirdiği vakti artırmaya çalışmaktadır. Müşterinin bir ürüne sadece bakıp satın aldığı o dönemleri geride bıraktık. Müşteri etkileşimini artırmak için perakende mağazaları birçok etkinlik ve hizmet ile müşterilerin daha uzun vakit geçirmelerini hedeflemektedir.

Dijital dünyada teknolojinin yeri önemlidir. Bundan dolayı perakende tasarım endüstrisinde de teknolojinin payının büyük olduğunu belirtirsek yanlış olmaz. Özellikle yeni jenerasyonlar, satın alma süreçlerinde ürün deneyimini ön planda tutmakta. Teknolojiyle satış stratejilerini birleştirebilen mağazalar da haliyle başarıya ulaşıyor. Ülkemizde Turkcell, bu konuda öncülerden birisidir. Marka, dijital imza teknolojisi ile hem çevreye duyarlı hem de müşterilerine daha hızlı ve sağlıklı bir hizmet veriyor. Çalışanlarının tablet kullanımını destekleyen Turkcell, müşteri deneyimini bambaşka bir boyuta taşımayı amaçlıyor. Başka ülkelerde ise tabletler kullanılarak satın alma süreci bile hızlandırılıyor, birçok müşteri kasaya gitmeye gerek duymadan tabletler ile hızlıca işini halledebiliyor.

Deneyim Mağazacılığı Nedir?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, müşteri deneyimi ile müşterinin mağazada geçirdiği zamana önem veren stratejiye deneyim mağazacılığı diyoruz. İyi bir deneyim mağazası tasarımı:

• Müşterinin ilgisini çeker, sürükleyici ve paylaşılabilir bir deneyim sunar.
• Satış odaklı değildir, müşteri deneyimini ön planda tutar. Müşterinin iyi bir vakit geçirmesi, satışları zaten artıracaktır.
• Sadece görsel değil, tüm duyulara hitap eder.
• Müşteri beklentilerini karşılamakla kalmaz, bu beklentileri bir tık ileriye götürmeye çalışır.
• Mağaza içi etkinliklere ve hizmetlere önem verir.
• Teknoloji ile hizmeti bir araya getirir.
• Tüketici beklentilerini karşılar.